'
Η ιστορία του Ίδας και της Μάρπησσα είναι ένας μύθος της αγάπης.Αυτοί οι δύο χαρακτήρες απέδειξαν ότι η αγάπη και η αιώνια αφοσίωση δεν μπορούν να κατακτηθούν από το ξίφος, τη δύναμη, την ομορφιά ή τη δόξα. Η Μάρπησσα ήταν νέο κορίτσι που κάποιο χρόνο στη ζωή της βρήκε η ίδια στην ανάγκη να επιλέξει το σύζυγό της μεταξύ ενός θνητού και ενός Θεού. Ποια ήταν η απόφασή της;
Κοιτάξτε μέσω του μύθου για να βρείτε την απάντηση.
...........................................................................................................
Ι)... "Στην ελληνική μυθολογία η Μάρπησσα ήταν θυγατέρα του ποτάμιου θεού Εύηνου. Η Μάρπησσα απάχθηκε από τον `Ιδα, που την είχε δεί να χορεύει στο ιερό της «Ορτυγίας Αρτέμιδος», επάνω στο όρος Χαλκίς της Αιτωλίας. Ο Εύηνος κυνήγησε πάνω σε ένα άρμα τον Ίδα μέχρι τον ποταμό Λυκόρμα. Εκεί ο Ίδας του ξέφυγε επειδή είχε φτερωτό άρμα που του είχε δώσει ο πατέρας του, ο θεός Ποσειδώνας."
ΙΙ)... Ίδας μυθολογικός ήρωας των Αιτωλών και Μεσσηνίων. Ήταν γιος του Αφαρέα και αδερφός του Λυγκέα. Κατά την παράδοση, έκλεψε με τη θέλησή της από το ναό του Απόλλωνα την κόρη του ποταμού Εύηνου Μάρπησσα, την οποία ο θεός είχε αρπάξει με τη βία. Ο Απόλλωνας τον καταδίωξε και μονομάχησε μαζί του. Τότε μεσολάβησε ο Δίας και ρίχνοντας έναν κεραυνό χώρισε τους δύο αντίπαλους. Μετά έδωσε εντολή να διαλέξει ελεύθερα η Μάρπησσα όποιον από τους δύο ήθελε για σύζυγο. Εκείνη διάλεξε τον Ίδα και από την ένωσή τους γεννήθηκε η Κλεοπάτρα, η σύζυγος του Μελέαγρου.
........................................................................................................
Οι Έλληνες δεν δίστασαν να τα βάλουν με τους θεούς τους.
...........................................................................................................
Ι)... "Στην ελληνική μυθολογία η Μάρπησσα ήταν θυγατέρα του ποτάμιου θεού Εύηνου. Η Μάρπησσα απάχθηκε από τον `Ιδα, που την είχε δεί να χορεύει στο ιερό της «Ορτυγίας Αρτέμιδος», επάνω στο όρος Χαλκίς της Αιτωλίας. Ο Εύηνος κυνήγησε πάνω σε ένα άρμα τον Ίδα μέχρι τον ποταμό Λυκόρμα. Εκεί ο Ίδας του ξέφυγε επειδή είχε φτερωτό άρμα που του είχε δώσει ο πατέρας του, ο θεός Ποσειδώνας."
ΙΙ)... Ίδας μυθολογικός ήρωας των Αιτωλών και Μεσσηνίων. Ήταν γιος του Αφαρέα και αδερφός του Λυγκέα. Κατά την παράδοση, έκλεψε με τη θέλησή της από το ναό του Απόλλωνα την κόρη του ποταμού Εύηνου Μάρπησσα, την οποία ο θεός είχε αρπάξει με τη βία. Ο Απόλλωνας τον καταδίωξε και μονομάχησε μαζί του. Τότε μεσολάβησε ο Δίας και ρίχνοντας έναν κεραυνό χώρισε τους δύο αντίπαλους. Μετά έδωσε εντολή να διαλέξει ελεύθερα η Μάρπησσα όποιον από τους δύο ήθελε για σύζυγο. Εκείνη διάλεξε τον Ίδα και από την ένωσή τους γεννήθηκε η Κλεοπάτρα, η σύζυγος του Μελέαγρου.
........................................................................................................
Οι Έλληνες δεν δίστασαν να τα βάλουν με τους θεούς τους.
Και κυρίως ο κατ’ εξοχήν θεομαχητής ήρωας... ο Ηρακλής.
Ο Μενέλαος πάλεψε με τον Νηρέα.
Ο Ηρακλής με τον Αχελώο, τον Απόλλωνα, τον Άρη που τον λάβωσε σοβαρά στο πόδι, τον Πλούτωνα, τους Τιτάνες, και με τον ίδιο τον Δια, όταν τόλμησε να ελευθερώσει τον Προμηθέα από τα δεσμά του.
Αλλά ένας Ήρωας που αξίζει να αναφερθεί, και να συγκριθεί με τα ιστορήματα της βίβλου, και τους λόγους που ο Αβραάμ, έδωσε την γυναίκα του στην κλίνη του Φαραώ για να σώσει το τομάρι του.
Ο Μενέλαος πάλεψε με τον Νηρέα.
Ο Ηρακλής με τον Αχελώο, τον Απόλλωνα, τον Άρη που τον λάβωσε σοβαρά στο πόδι, τον Πλούτωνα, τους Τιτάνες, και με τον ίδιο τον Δια, όταν τόλμησε να ελευθερώσει τον Προμηθέα από τα δεσμά του.
Αλλά ένας Ήρωας που αξίζει να αναφερθεί, και να συγκριθεί με τα ιστορήματα της βίβλου, και τους λόγους που ο Αβραάμ, έδωσε την γυναίκα του στην κλίνη του Φαραώ για να σώσει το τομάρι του.
Είναι ο Ίδας.
Ο ήρωας Ίδας στον αντίστοιχο ελληνικό θρύλο αρνείται να παραδώσει την εκλεκτή της καρδιάς του Μάρπησσα ακόμη κι όταν τη διεκδικεί ένας υπέρλαμπρος θεός, ο κατάξανθος σαϊτευτής Απόλλωνας. Ο ισχυρότερος αντεραστής, ο ίδιος ο θεός Απόλλωνας ζητά να πάρει την αγαπημένη του Μάρπισσα, καθώς ο Ίδας έφθασε στη Μεσσηνία.
Ο Ίδας όμως δεν υποχώρησε, ούτε στιγμή δεν δίστασε. Απειλητικός τέντωσε το τόξο του ενάντια στο θεό.
Έλεγαν πως το τόξο του δεν λάθεψε ποτέ!
Ο Δίας όμως φρόντισε να συγκρατήσει το χέρι του ήρωα την κρίσιμη στιγμή. Άφησε την εκλογή στη διάθεση της νύφης.
Είχε έρθει ο καιρός που “κανείς” δεν μπορούσε να παραμερίσει αμαχητί έναν ήρωα!
Όσο… “θεός” και αν νόμιζε πως ήταν!
Η Μάρπησσα διάλεξε για μνηστήρα της το “θνητό” θεομάχο Ίδα.
“ Της λιγνοστραγαλης της Μάρπησσας Και του Ίδα, απ’ τους παλιούς που στάθηκε στη γη ο πιο αντρειωμένος. Κι ασκωσε αντίκρυ στον Απόλλωνα τον Φοίβο το δοξάρι”
Ο Ίδας μαζί με τους άλλους θεομάχους ήρωες στον ελληνικό θρύλο, σηματοδοτεί το τέλος της μακροχρόνιας ανεμπόδιστης εκμετάλλευσης των “θνητών” απ’ τους “θεούς”. Όλοι οι Ολύμπιοι δεν θα αργήσουν να αντιληφθούν ότι με τα “βέλη” του ο Έλληνας, είναι ο πρώτος που αναχαιτίζει την ακατάσχετη βουλιμία των θεών του....
Έλεγαν πως το τόξο του δεν λάθεψε ποτέ!
Ο Δίας όμως φρόντισε να συγκρατήσει το χέρι του ήρωα την κρίσιμη στιγμή. Άφησε την εκλογή στη διάθεση της νύφης.
Είχε έρθει ο καιρός που “κανείς” δεν μπορούσε να παραμερίσει αμαχητί έναν ήρωα!
Όσο… “θεός” και αν νόμιζε πως ήταν!
Η Μάρπησσα διάλεξε για μνηστήρα της το “θνητό” θεομάχο Ίδα.
“ Της λιγνοστραγαλης της Μάρπησσας Και του Ίδα, απ’ τους παλιούς που στάθηκε στη γη ο πιο αντρειωμένος. Κι ασκωσε αντίκρυ στον Απόλλωνα τον Φοίβο το δοξάρι”
Ο Ίδας μαζί με τους άλλους θεομάχους ήρωες στον ελληνικό θρύλο, σηματοδοτεί το τέλος της μακροχρόνιας ανεμπόδιστης εκμετάλλευσης των “θνητών” απ’ τους “θεούς”. Όλοι οι Ολύμπιοι δεν θα αργήσουν να αντιληφθούν ότι με τα “βέλη” του ο Έλληνας, είναι ο πρώτος που αναχαιτίζει την ακατάσχετη βουλιμία των θεών του....
.....................
Upgrade
Πηγή: Τα πάντα ρεί news Αυγούστου 30, 2019
http://www.tapantareinews.gr/2019/08/blog-post_547.html
http://www.tapantareinews.gr/2019/08/blog-post_547.html
Από τον Απολλόδωρο και την βιβλιοθήκη του μαθαίνουμε:
Α 7,8 Εὔηνος μὲν οὖν ἐγέννησε Μάρπησσαν, ἣν Ἀπόλλωνος μνηστευομένου Ἴδας ὁ Ἀφαρέως ἥρπασε, λαβὼν παρὰ Ποσειδῶνος ἅρμα ὑπόπτερον. διώκων δὲ Εὔηνος ἐφ᾽ ἅρματος ἐπὶ τὸν Λυκόρμαν ἦλθε ποταμόν, καταλαβεῖν δ᾽ οὐ δυνάμενος τοὺς μὲν ἵππους ἀπέσφαξεν, ἑαυτὸν δ᾽ εἰς τὸν ποταμὸν ἔβαλε· καὶ καλεῖται Εὔηνος ὁ ποταμὸς ἀπ᾽ ἐκείνου.
Α 7,9 Ἴδας δὲ εἰς Μεσσήνην παραγίνεται, καὶ αὐτῷ ὁ Ἀπόλλων περιτυχὼν ἀφαιρεῖται τὴν κόρην. μαχομένων δὲ αὐτῶν περὶ τῶν τῆς παιδὸς γάμων, Ζεὺς διαλύσας ἐπέτρεψεν αὐτῇ τῇ παρθένῳ ἑλέσθαι ὁποτέρῳ βούλεται συνοικεῖν· ἡ δὲ δείσασα, ὡς ἂν μὴ γηρῶσαν αὐτὴν Ἀπόλλων καταλίπῃ, τὸν Ἴδαν εἵλετο ἄνδρα.
απόδοση:
Ο Εύηνος απέκτησε μια κόρη, τη Μάρπησσα, που ενώ ήταν μνηστή του Απόλλωνα, την άρπαξε ο Ίδας, ο γιος του Αφάρεα, με άρμα φτερωτό, που το πήρε από τον Ποσειδώνα. Ο Εύηνος τους καταδίωξε πάνω σε άρμα και έφτασε μέχρι τον ποταμό Λυκόρμα αλλά επειδή δεν μπορούσε να τους φτάσει, έσφαξε τα άλογα και έπεσε στον ποταμό· από εκείνον ονομάστηκε Εύηνος ο ποταμός. Ο Ίδας έφτασε στη Μεσσήνη, αλλά τον βρήκε ο Απόλλωνας και του πήρε την κόρη. Κι εκεί που μάχονταν ποιος θα την παντρευτεί, ο Δίας μπήκε στη μέση και τους χώρισε και προέτρεψε την κόρη να διαλέξει με ποιον θέλει να μείνει· εκείνη, από φόβο μήπως ο Απόλλωνας την εγκαταλείψει όταν γεράσει, διάλεξε για άντρα της τον Ίδα.
Απολλόδωρος 1.60.1
Ο Ίδας της Ελληνικής Μυθολογίας
Ο Ίδας είναι Μεσσήνιος Ήρωας της Ελληνικής Μυθολογίας, όπου περιγράφεται στην Ιλιάδα ως ο δυνατότερος και πιο τολμηρός από όλους τους ανθρώπους. Ήταν γιος του Αφαρέως και της Αρήνης, της οικογένειας του Περιήρους. Ο Αφαρέας (Αφαρεύς) είναι από τους δημοφιλέστερους ήρωες του μεσσηνιακού ηρωικού κύκλου και σύμβολο της αντιστάσεως των Μεσσηνίων κατά των Σπαρτιατών, παρά το γεγονός ότι αργότερα λατρευόταν και στη Σπάρτη. Αδέλφια του ήταν ο Λυγκέας και ο Πίσος. Επίσης ήταν εξάδελφος των Διοσκούρων και των Λευκιππιδών. Παρέα με τον Λυγκέα πήραν μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία και στο κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου.
Ο Ίδας στην Αιτωλία
Κάποτε, ο Ίδας έτυχε να περάσει από τη μακρινή Αιτωλία. Εκεί, στο ιερό της «Ορτυγίας Αρτέμιδος», επάνω στο όρος Χαλκίς της Αιτωλίας, γινόταν μια γιορτή αφιερωμένη στη θεά Άρτεμη και στο πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο γύρω από το ναό, ο Ίδας διέκρινε μια πανέμορφη κοπέλα να χορεύει μαγευτικά. Την έλεγαν Μάρπησσα και ήταν κόρη του Βασιλιά της Αιτωλίας, του Εύηνου. Ο Ίδας μαγεύτηκε τόσο πολύ από την ομορφιά της Μάρπησσας και τον θεσπέσιο χορό της, και αποφάσισε να την κλέψει, να την οδηγήσει στη Μεσσηνία και να την παντρευτεί.
Η αρπαγή της Μάρπησσας
Πλησίασε λοιπόν τη Μάρπησσα, άπλωσε τα δυνατά χέρια του, την άρπαξε και στη συνέχεια έφυγε με το άρμα του για τη Μεσσηνία. Ο Εύηνος, αφού έμαθε γρήγορα για την αρπαγή της κόρης του, ανέβηκε και αυτός στο άρμα του για να προλάβει τον Ίδα και τον κυνήγησε μέχρι τον ποταμό Λυκόρμα. Όμως ο Ίδας είχε ήδη κερδίσει δρόμο, τα άλογά του τα οποία ήταν δώρο του πατέρα του Ποσειδώνα ήταν γρηγορότερα ενώ μπορούσαν ακόμη και να πετούν. Έτσι, ο Ίδας κατάφερε να ξεφύγει από τον Εύηνο και έφτασε στη Μεσσηνία. Ο Εύηνος είτε από λύπη, είτε κατά την μάχη του με τον Ίδα, πνίγηκε στα νερά του ποταμού της Αιτωλίας που πήρε από τότε το όνομα του.
Απόλλων εναντίον Ίδα
Ωστόσο και ο θεός Απόλλωνας ενδιαφερόταν να παντρευτεί την όμορφη Μάρπησσα μιας και είχε κι αυτός γοητευτεί από αυτήν, κάποια άλλη φορά που την είχε δει στο παρελθόν. Θύμωσε λοιπόν που την άρπαξε ο Ίδας και ανέβηκε στο άρμα του με τα φτερωτά άλογά του και έφτασε στη Μεσσηνία. Σταμάτησε ο Απόλλωνας το άρμα του δίπλα στου Ίδα και του ζήτησε να του παραχωρήσει τη Μάρπησσα για να την παντρευτεί. Ο Ίδας όμως αρνήθηκε και σύντομα οι δύο άντρες άρπαξαν το δόρυ και την ασπίδα τους και ξέσπασε μια τρομερή μονομαχία μεταξύ τους. Ο Απόλλωνας ήταν θεός αλλά και ο Ίδας επίσης πολύ δυνατός και μπορούσε να αποκρούει όλα τα χτυπήματα του Απόλλωνα.
Η επέμβαση του Δία και η απόφαση της Μάρπησσας
Η μάχη ήταν αμφίρροπη, κανείς δεν υποχωρούσε ενώ οι αντίπαλοι προκαλούσαν και χλεύαζαν ο ένας τον άλλο κατά τη διάρκεια της. Ο Δίας από τον Όλυμπο, άκουσε τη φοβερή κλαγγή των όπλων και πέταξε σύντομα προς τη Μεσσηνία για να επέμβει. Αρχικά προέτρεψε να πάρει τη Μάρπησσα ο πιο δυνατός, αλλά αφού η μονομαχία τους δεν είχε βγάλει νικητή, αποφάσισε να κάνει την επιλογή του άντρα της η ίδια η Μάρπησσα. Ο Απόλλωνας αισθάνθηκε σίγουρος ότι η Μάρπησσα θα επέλεγε αυτόν για σύζυγο, μιας και ήταν θεός ισχυρός και όμορφος, σε αντίθεση με το Μεσσήνιο γίγαντα ο οποίος ήταν χοντροκομμένος και θνητός.
Η Μάρπησσα ξανακοίταξε τους δύο άντρες. Σκέφτηκε ότι μπορεί ο Απόλλωνας να ήταν θεός και ομορφότερος, αλλά κάποια στιγμή που αυτή θα γεράσει, θα την διώξει και θα παντρευτεί μια άλλη γυναίκα. Αντιθέτως, ο Ίδας μπορεί να ήταν θνητός και άσχημος, αλλά θα έμενε κοντά της μέχρι και τα γεράματα να την προστατεύει και να τη νοιάζεται. Έτσι η Μάρπησσα επέλεξε ως σύζυγο τον Ίδα.
Ο Απόλλωνας έκπληκτος και συνάμα δυσαρεστημένος για την ταπείνωση που δέχτηκε, ανέβηκε στο άρμα του με τα φτερωτά άλογα, και έφυγε αστραπιαία γεμάτος οργή. Έτσι λοιπόν, ο Ίδας κέρδισε την όμορφη Μάρπησσα, την παντρεύτηκε και έζησε ευτυχισμένος μαζί της στη Μεσσηνία, κάνοντας μια κόρη μαζί, την Κλεοπάτρα.
Παραλλαγές του μύθου
Η απλή αυτή μορφή του μύθου εμφανίζεται και στον Σιμωνίδη. Ο Σχολιαστής του Ομήρου όμως γράφει ότι ο Εύηνος εξανάγκαζε τους μνηστήρες της Μάρπησσας να διαγωνισθούν μαζί του στην αρματοδρομία, έκοβε τα κεφάλια των νικημένων και στόλιζε με αυτά τους τοίχους του ανακτόρου του ή του ναού του Ποσειδώνα, δηλαδή έκανε ό,τι και ο Οινόμαος.
Σε άλλη εκδοχή μάλιστα ο Εύηνος έκτισε ολόκληρο ναό μόνο από τα κρανία αυτά! Η μεγάλη ομοιότητα των μύθων Οινομάου-Ιπποδαμείας και Ευήνου-Μάρπησσας καταλήγει σε συνένωσή τους στη μεταγενέστερη παράδοση του Πλουτάρχου: ο Εύηνος είχε νυμφευθεί την κόρη του Οινομάου. Στον αρχικό μύθο όμως σύζυγος του Ευήνου και μητέρα της Μάρπησσας είναι η Αλκίππη.
Η κόρη της Μάρπησσας
Ο Όμηρος στο I της Ιλιάδας, μέσα από την αφήγηση του Ήρωα Φοίνικα, αναφέρεται στην κόρη της Μάρπησσας, Κλεοπάτρα η οποία είχε παντρευτεί τον Μελέαγρο. Ο Φοίνικας ανήκε στην τριμελή επιτροπή που ορίστηκε από τον Νέστορα για την επίσκεψη στην σκηνή του Αχιλλέα με σκοπό να τον πείσουν να γυρίσει στην μάχη. Στην αφήγηση του ο Φοίνικας αναφέρεται στην οικογένεια της Μάρπησσας. Αναφέρει χαρακτηριστικά στο αρχαίο κείμενο:
ἤτοι ὃ μητρὶ φίλῃ Ἀλθαίῃ χωόμενος κῆρ κεῖτο παρὰ μνηστῇ ἀλόχῳ καλῇ Κλεοπάτρῃ κούρῃ Μαρπήσσης καλλισφύρου Εὐηνίνης Ἴδεώ θ', ὃς κάρτιστος ἐπιχθονίων γένετ' ἀνδρῶν τῶν τότε
Περίληψη ολόκληρης της αφήγησης του Φοίνικα στην Ιλιάδα:
Κάποτε γινόταν πόλεμος ανάμεσα στους Κουρήτες και τους Αιτωλούς γύρω από την όμορφη Καλυδώνα (529-32). Αιτία για το κακό ήταν η θεά Άρτεμη που θυμωμένη με τον Οινέα, επειδή δεν της αφιέρωσε τους πρώτους καρπούς του θερισμού, έστειλε έναν κάπρο που κατέστρεφε τη γη και τους καρπούς της Αιτωλίας. Ο Μελέαγρος το σκότωσε, μα η θεά ξεσήκωσε διαμάχη στους Κουρήτες και τους Αιτωλούς για το δέρμα και το κεφάλι του κάπρου (533-49). Πολεμούσε στο πλευρό των Αιτωλών ο Μελέαγρος και όλα έβαιναν καλώς, ώσπου ο ήρωας οργισμένος με τη μητέρα του κλείστηκε στο σπίτι του πλάι στη γυναίκα του την Κλεοπάτρα (550-56), που οι γονείς της την φώναζαν Αλκυόνη, για να τους θυμίζει το πάθημα της μητέρας της Μάρπησσας, όταν την άρπαξε ο Απόλλωνας και ο άντρας της ο Ίδας και πατέρας της Κλεοπάτρας την έσωσε παίρνοντας το τόξο να χτυπήσει το θεό (557-64). Η περιγραφή ξαναγυρνά στη συνέχεια του θυμού του Μελεάγρου εξηγώντας ότι εξοργίστηκε με τη μητέρα του την Αλθαία, καθώς αυτή πικραμένη, που ο γιος της σκότωσε τον αδερφό της, τον καταράστηκε να βρει το θάνατο καλώντας την Ερινύα (565-73/4). Ο Μελέαγρος δε λυγίζει από τα ολοένα και αυξανόμενα παρακάλια των Αιτωλών γερόντων που του έστειλαν ιερείς και υπόσχονταν δώρα ούτε από τα παρακάλια του πατέρα του Οινέα ούτε των αδερφών και της μητέρας του ούτε των πολυαγαπημένων του φίλων (574-87). Μόνο όταν η πόλη φτάνει στον έσχατο κίνδυνο συγκινείται από το κλάμα της αγαπημένης του γυναίκας, που του προλέγει τα δεινά(588-95). Σώζει την πόλη του, αλλά τώρα πια δε λαμβάνει τα δώρα (596-9).
Α 7,8 Εὔηνος μὲν οὖν ἐγέννησε Μάρπησσαν, ἣν Ἀπόλλωνος μνηστευομένου Ἴδας ὁ Ἀφαρέως ἥρπασε, λαβὼν παρὰ Ποσειδῶνος ἅρμα ὑπόπτερον. διώκων δὲ Εὔηνος ἐφ᾽ ἅρματος ἐπὶ τὸν Λυκόρμαν ἦλθε ποταμόν, καταλαβεῖν δ᾽ οὐ δυνάμενος τοὺς μὲν ἵππους ἀπέσφαξεν, ἑαυτὸν δ᾽ εἰς τὸν ποταμὸν ἔβαλε· καὶ καλεῖται Εὔηνος ὁ ποταμὸς ἀπ᾽ ἐκείνου.
Α 7,9 Ἴδας δὲ εἰς Μεσσήνην παραγίνεται, καὶ αὐτῷ ὁ Ἀπόλλων περιτυχὼν ἀφαιρεῖται τὴν κόρην. μαχομένων δὲ αὐτῶν περὶ τῶν τῆς παιδὸς γάμων, Ζεὺς διαλύσας ἐπέτρεψεν αὐτῇ τῇ παρθένῳ ἑλέσθαι ὁποτέρῳ βούλεται συνοικεῖν· ἡ δὲ δείσασα, ὡς ἂν μὴ γηρῶσαν αὐτὴν Ἀπόλλων καταλίπῃ, τὸν Ἴδαν εἵλετο ἄνδρα.
απόδοση:
Ο Εύηνος απέκτησε μια κόρη, τη Μάρπησσα, που ενώ ήταν μνηστή του Απόλλωνα, την άρπαξε ο Ίδας, ο γιος του Αφάρεα, με άρμα φτερωτό, που το πήρε από τον Ποσειδώνα. Ο Εύηνος τους καταδίωξε πάνω σε άρμα και έφτασε μέχρι τον ποταμό Λυκόρμα αλλά επειδή δεν μπορούσε να τους φτάσει, έσφαξε τα άλογα και έπεσε στον ποταμό· από εκείνον ονομάστηκε Εύηνος ο ποταμός. Ο Ίδας έφτασε στη Μεσσήνη, αλλά τον βρήκε ο Απόλλωνας και του πήρε την κόρη. Κι εκεί που μάχονταν ποιος θα την παντρευτεί, ο Δίας μπήκε στη μέση και τους χώρισε και προέτρεψε την κόρη να διαλέξει με ποιον θέλει να μείνει· εκείνη, από φόβο μήπως ο Απόλλωνας την εγκαταλείψει όταν γεράσει, διάλεξε για άντρα της τον Ίδα.
Απολλόδωρος 1.60.1
Ο Ίδας της Ελληνικής Μυθολογίας
Ο Ίδας είναι Μεσσήνιος Ήρωας της Ελληνικής Μυθολογίας, όπου περιγράφεται στην Ιλιάδα ως ο δυνατότερος και πιο τολμηρός από όλους τους ανθρώπους. Ήταν γιος του Αφαρέως και της Αρήνης, της οικογένειας του Περιήρους. Ο Αφαρέας (Αφαρεύς) είναι από τους δημοφιλέστερους ήρωες του μεσσηνιακού ηρωικού κύκλου και σύμβολο της αντιστάσεως των Μεσσηνίων κατά των Σπαρτιατών, παρά το γεγονός ότι αργότερα λατρευόταν και στη Σπάρτη. Αδέλφια του ήταν ο Λυγκέας και ο Πίσος. Επίσης ήταν εξάδελφος των Διοσκούρων και των Λευκιππιδών. Παρέα με τον Λυγκέα πήραν μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία και στο κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου.
Ο Ίδας στην Αιτωλία
Κάποτε, ο Ίδας έτυχε να περάσει από τη μακρινή Αιτωλία. Εκεί, στο ιερό της «Ορτυγίας Αρτέμιδος», επάνω στο όρος Χαλκίς της Αιτωλίας, γινόταν μια γιορτή αφιερωμένη στη θεά Άρτεμη και στο πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο γύρω από το ναό, ο Ίδας διέκρινε μια πανέμορφη κοπέλα να χορεύει μαγευτικά. Την έλεγαν Μάρπησσα και ήταν κόρη του Βασιλιά της Αιτωλίας, του Εύηνου. Ο Ίδας μαγεύτηκε τόσο πολύ από την ομορφιά της Μάρπησσας και τον θεσπέσιο χορό της, και αποφάσισε να την κλέψει, να την οδηγήσει στη Μεσσηνία και να την παντρευτεί.
Η αρπαγή της Μάρπησσας
Πλησίασε λοιπόν τη Μάρπησσα, άπλωσε τα δυνατά χέρια του, την άρπαξε και στη συνέχεια έφυγε με το άρμα του για τη Μεσσηνία. Ο Εύηνος, αφού έμαθε γρήγορα για την αρπαγή της κόρης του, ανέβηκε και αυτός στο άρμα του για να προλάβει τον Ίδα και τον κυνήγησε μέχρι τον ποταμό Λυκόρμα. Όμως ο Ίδας είχε ήδη κερδίσει δρόμο, τα άλογά του τα οποία ήταν δώρο του πατέρα του Ποσειδώνα ήταν γρηγορότερα ενώ μπορούσαν ακόμη και να πετούν. Έτσι, ο Ίδας κατάφερε να ξεφύγει από τον Εύηνο και έφτασε στη Μεσσηνία. Ο Εύηνος είτε από λύπη, είτε κατά την μάχη του με τον Ίδα, πνίγηκε στα νερά του ποταμού της Αιτωλίας που πήρε από τότε το όνομα του.
Απόλλων εναντίον Ίδα
Ωστόσο και ο θεός Απόλλωνας ενδιαφερόταν να παντρευτεί την όμορφη Μάρπησσα μιας και είχε κι αυτός γοητευτεί από αυτήν, κάποια άλλη φορά που την είχε δει στο παρελθόν. Θύμωσε λοιπόν που την άρπαξε ο Ίδας και ανέβηκε στο άρμα του με τα φτερωτά άλογά του και έφτασε στη Μεσσηνία. Σταμάτησε ο Απόλλωνας το άρμα του δίπλα στου Ίδα και του ζήτησε να του παραχωρήσει τη Μάρπησσα για να την παντρευτεί. Ο Ίδας όμως αρνήθηκε και σύντομα οι δύο άντρες άρπαξαν το δόρυ και την ασπίδα τους και ξέσπασε μια τρομερή μονομαχία μεταξύ τους. Ο Απόλλωνας ήταν θεός αλλά και ο Ίδας επίσης πολύ δυνατός και μπορούσε να αποκρούει όλα τα χτυπήματα του Απόλλωνα.
Η επέμβαση του Δία και η απόφαση της Μάρπησσας
Η μάχη ήταν αμφίρροπη, κανείς δεν υποχωρούσε ενώ οι αντίπαλοι προκαλούσαν και χλεύαζαν ο ένας τον άλλο κατά τη διάρκεια της. Ο Δίας από τον Όλυμπο, άκουσε τη φοβερή κλαγγή των όπλων και πέταξε σύντομα προς τη Μεσσηνία για να επέμβει. Αρχικά προέτρεψε να πάρει τη Μάρπησσα ο πιο δυνατός, αλλά αφού η μονομαχία τους δεν είχε βγάλει νικητή, αποφάσισε να κάνει την επιλογή του άντρα της η ίδια η Μάρπησσα. Ο Απόλλωνας αισθάνθηκε σίγουρος ότι η Μάρπησσα θα επέλεγε αυτόν για σύζυγο, μιας και ήταν θεός ισχυρός και όμορφος, σε αντίθεση με το Μεσσήνιο γίγαντα ο οποίος ήταν χοντροκομμένος και θνητός.
Η Μάρπησσα ξανακοίταξε τους δύο άντρες. Σκέφτηκε ότι μπορεί ο Απόλλωνας να ήταν θεός και ομορφότερος, αλλά κάποια στιγμή που αυτή θα γεράσει, θα την διώξει και θα παντρευτεί μια άλλη γυναίκα. Αντιθέτως, ο Ίδας μπορεί να ήταν θνητός και άσχημος, αλλά θα έμενε κοντά της μέχρι και τα γεράματα να την προστατεύει και να τη νοιάζεται. Έτσι η Μάρπησσα επέλεξε ως σύζυγο τον Ίδα.
Ο Απόλλωνας έκπληκτος και συνάμα δυσαρεστημένος για την ταπείνωση που δέχτηκε, ανέβηκε στο άρμα του με τα φτερωτά άλογα, και έφυγε αστραπιαία γεμάτος οργή. Έτσι λοιπόν, ο Ίδας κέρδισε την όμορφη Μάρπησσα, την παντρεύτηκε και έζησε ευτυχισμένος μαζί της στη Μεσσηνία, κάνοντας μια κόρη μαζί, την Κλεοπάτρα.
Παραλλαγές του μύθου
Η απλή αυτή μορφή του μύθου εμφανίζεται και στον Σιμωνίδη. Ο Σχολιαστής του Ομήρου όμως γράφει ότι ο Εύηνος εξανάγκαζε τους μνηστήρες της Μάρπησσας να διαγωνισθούν μαζί του στην αρματοδρομία, έκοβε τα κεφάλια των νικημένων και στόλιζε με αυτά τους τοίχους του ανακτόρου του ή του ναού του Ποσειδώνα, δηλαδή έκανε ό,τι και ο Οινόμαος.
Σε άλλη εκδοχή μάλιστα ο Εύηνος έκτισε ολόκληρο ναό μόνο από τα κρανία αυτά! Η μεγάλη ομοιότητα των μύθων Οινομάου-Ιπποδαμείας και Ευήνου-Μάρπησσας καταλήγει σε συνένωσή τους στη μεταγενέστερη παράδοση του Πλουτάρχου: ο Εύηνος είχε νυμφευθεί την κόρη του Οινομάου. Στον αρχικό μύθο όμως σύζυγος του Ευήνου και μητέρα της Μάρπησσας είναι η Αλκίππη.
Η κόρη της Μάρπησσας
Ο Όμηρος στο I της Ιλιάδας, μέσα από την αφήγηση του Ήρωα Φοίνικα, αναφέρεται στην κόρη της Μάρπησσας, Κλεοπάτρα η οποία είχε παντρευτεί τον Μελέαγρο. Ο Φοίνικας ανήκε στην τριμελή επιτροπή που ορίστηκε από τον Νέστορα για την επίσκεψη στην σκηνή του Αχιλλέα με σκοπό να τον πείσουν να γυρίσει στην μάχη. Στην αφήγηση του ο Φοίνικας αναφέρεται στην οικογένεια της Μάρπησσας. Αναφέρει χαρακτηριστικά στο αρχαίο κείμενο:
ἤτοι ὃ μητρὶ φίλῃ Ἀλθαίῃ χωόμενος κῆρ κεῖτο παρὰ μνηστῇ ἀλόχῳ καλῇ Κλεοπάτρῃ κούρῃ Μαρπήσσης καλλισφύρου Εὐηνίνης Ἴδεώ θ', ὃς κάρτιστος ἐπιχθονίων γένετ' ἀνδρῶν τῶν τότε
Περίληψη ολόκληρης της αφήγησης του Φοίνικα στην Ιλιάδα:
Κάποτε γινόταν πόλεμος ανάμεσα στους Κουρήτες και τους Αιτωλούς γύρω από την όμορφη Καλυδώνα (529-32). Αιτία για το κακό ήταν η θεά Άρτεμη που θυμωμένη με τον Οινέα, επειδή δεν της αφιέρωσε τους πρώτους καρπούς του θερισμού, έστειλε έναν κάπρο που κατέστρεφε τη γη και τους καρπούς της Αιτωλίας. Ο Μελέαγρος το σκότωσε, μα η θεά ξεσήκωσε διαμάχη στους Κουρήτες και τους Αιτωλούς για το δέρμα και το κεφάλι του κάπρου (533-49). Πολεμούσε στο πλευρό των Αιτωλών ο Μελέαγρος και όλα έβαιναν καλώς, ώσπου ο ήρωας οργισμένος με τη μητέρα του κλείστηκε στο σπίτι του πλάι στη γυναίκα του την Κλεοπάτρα (550-56), που οι γονείς της την φώναζαν Αλκυόνη, για να τους θυμίζει το πάθημα της μητέρας της Μάρπησσας, όταν την άρπαξε ο Απόλλωνας και ο άντρας της ο Ίδας και πατέρας της Κλεοπάτρας την έσωσε παίρνοντας το τόξο να χτυπήσει το θεό (557-64). Η περιγραφή ξαναγυρνά στη συνέχεια του θυμού του Μελεάγρου εξηγώντας ότι εξοργίστηκε με τη μητέρα του την Αλθαία, καθώς αυτή πικραμένη, που ο γιος της σκότωσε τον αδερφό της, τον καταράστηκε να βρει το θάνατο καλώντας την Ερινύα (565-73/4). Ο Μελέαγρος δε λυγίζει από τα ολοένα και αυξανόμενα παρακάλια των Αιτωλών γερόντων που του έστειλαν ιερείς και υπόσχονταν δώρα ούτε από τα παρακάλια του πατέρα του Οινέα ούτε των αδερφών και της μητέρας του ούτε των πολυαγαπημένων του φίλων (574-87). Μόνο όταν η πόλη φτάνει στον έσχατο κίνδυνο συγκινείται από το κλάμα της αγαπημένης του γυναίκας, που του προλέγει τα δεινά(588-95). Σώζει την πόλη του, αλλά τώρα πια δε λαμβάνει τα δώρα (596-9).
